De voorbije twee decennia staan bol van vooruitgang en innovatie. In 1998 waren mobiele telefoons nog een rariteit, kon je alleen maar dromen van zelf-rijdende auto’s en was het internet een schim van wat het nu is.
Niet alle veranderingen zijn ten goede – denk aan je Netflix-verslaving – maar anderen zijn weer ideaal, zoals dat we zonder extra kosten kunnen bellen terwijl we op vakantie zijn in een ander Europees land. Politieke omwentelingen zoals de Arabische Lente en de annexatie van de Krim door Rusland zagen we ook voorbij komen in de voorbije twintig jaar, en de aanslagen in de VS van 11 september 2011 vormen geschiedkundig misschien wel het belangrijkste punt.
Zoals zo vaak is het moeilijk te zeggen hoe al deze trends elkaar beïnvloeden, afzwakken of juist versterken. Maar dat de de wereld wellicht sneller veranderd is dan in de twintig jaar ervoor, is geen overdreven stelling. Bekijk de meest dramatische transformaties die onze de wereld heeft doorgemaakt:
De wereldbevolking is geëxplodeerd
In 1998 leefden er 5,9 miljard op de aarde en dat zouden er snel 6 miljard worden. Inmiddels telt de aarde 7,6 miljard mensen en de groei is voorlopig niet aan het afnemen.
Dat gaat hand in hand met een snelle verstedelijking
Een andere belangrijke demografische verschuiving is urbanisatie. Minder dan de helft van de mensen op aarde woonde twintig jaar geleden in een stad. In 2007 kwam het omslagpunt: de stedelijke populatie overschreed de grens van 50 procent en vandaag de dag leeft 55 procent van de mensen in een stad - vaak in een erg grote stad ook. Tegen 2050 kan dat aandeel zelfs stijgen tot 60 procent, met alle bijkomende druk op steden.
Gebouwen breken record na record
De Burj Khalifa in Dubai. Foto: Shutterstock/RastoS
De Petronas Towers in Kuala Lumpur waren in 1998 het hoogste gebouw ter wereld, met een top van 452 meter. In 2004 verloren deze twin towers hun titel aan de Taipei 101. En nu staat dit gebouw twintig jaar later 'slechts' op de 15e plek, voorbijgestreefd door wolkenkrabbers die allen in de voorbije decennia zijn neergezet. De hoogste is uiteraard de Burj Khalifa in Dubai die met 828 meter bijna dubbel zo hoog is als de Petronas Towers.
In 2020 moet in de Saudische stad Jeddah een toren van 1.000 meter hoog openen. Zes andere wolkenkrabbers staan nog op de planning - allen in Azië. The New York Times schreef hoe de dominantie van Azië op de lijst van hoogste gebouwen aantoont hoe het continent zakelijk sterker en sterker wordt.
Internet heeft aan bijna alles een andere dimensie gegeven
Probeer je eens een wereld voor te stellen zonder internet - dat is zo goed als onmogelijk. Zo'n 11 procent van de Nederlandse huishoudens had in 1998 internet thuis, hoewel meer dan 60 procent beschikte over een computer. Tegenwoordig staat Nederland bovenaan in vergelijking met EU-landen, want anno 2017 heeft 98 procent van de huishoudens een verbinding.
1998 was trouwens ook het jaar dat een zeker bedrijf genaamd Google het levenslicht zag - al zag het er toen behoorlijk anders uit.
Sociale media maken de dienst uit
Wellicht de meest alomvattende toepassing van het internet is de eindeloze incarnaties van 'social media'. De meeste Nederlanders zijn actief op Facebook, Instagram, Snapchat, Twitter en tal van andere apps. Binnen de komende drie jaar zal waarschijnlijk de helft van de wereldbevolking actief zijn op minstens één sociaal medium.
Telefoons zijn bijna een pure noodzaak
Een forse 93 procent van alle Nederlanders heeft dezer dagen een smartphone, een enorme stijging ten opzichte van bijvoorbeeld 2014 toen nog maar net de helft van de mensen een slim apparaat bezat. Ook toen al stond Nederland in de top van de wereld, overigens.
Mensen geloven niet langer in de goede intenties van banken
De economische groei van de jaren negentig contrasteert sterk met de crises van net na de eeuwwisseling. In Europa hadden zowel de kredietcrisis en eurocrisis een enorme invloed op de economische groei, arbeidsmarkt en uiteindelijk op Nederlands en EU-beleid.
Vertrouwen in financiële sector was in 2014 nog niet op het niveau van voor de crises, schreef De Nederlandsche Bank toentertijd. Recentere cijfers lijken voor Nederland niet voorhanden.
Zelf-rijdende auto's zijn hier
In slechts een paar jaar zijn zelf-rijdende auto's van een droom uitgegroeid tot realiteit. Helemaal gek was het idee ook in jaren negentig al niet meer. Prototypes stammen zelfs al uit de jaren zeventig en in 1995 demonstreerden onderzoekers van de Carnegie Mellon University een auto die zelf kon sturen, hoewel een chauffeur nog steeds de pedalen en versnellingen moest bedienen.
Anno 2018 werken alle grote automerken aan een zelf-rijdend exemplaar, terwijl ook andere techbedrijven zich op dit vlak wagen: Apple, Google, Uber en Amazon, bijvoorbeeld.
Klimaatverandering toont zijn ware gezicht
Weerrecords stapelen zich op in recente jaren, ook op plekken waar vroeger nauwelijks extreem weer voorkwam. De laatste vier jaren waren de warmste sinds we begonnen het weer te documenteren en ook een paar van de heetste maanden kwamen in de voorbije jaren langs.
Eilandnaties zoals de Maledieven zijn hard op zoek naar oplossingen voor een stijgende zeespiegel. Klimaatverandering heeft ook een wereldwijd politiek effect, zoals het akkoord van Parijs uit 2015. Alle landen van de wereld tekenden dit akkoord, al trok de VS zich vorig jaar terug.
Sociale kwesties staan hoog op de agenda
Mensenrechten en gelijkwaardigheid van iedereen voor de wet staat op dit moment bovenaan op de agenda. Initiatieven als #metoo, Black Lives en een streven naar meer rechten voor LHBT-personen een uitwerking van dezelfde trend.
Deze 'bewegingen' strijden allen voor een iets andere groep, maar de overeenkomst is dat de groepen ondergeschikt en ongelijkwaardig worden behandeld in de samenleving.